Kawariki me te tangata mako
I whānau mai a Tūtira ki tētahi whānau i mauheretia e tētahi iwi. Ko taua iwi nei e noho ana i te takutai moana. Mahi ai ia i roto i ngā māra kai, he kawe wai ki ngā rangatira, ā, he tahutahu hoki i ngā ahi. Mahi tahi ai ngā rangatira me ngā tūmau, nā tēnei tū āhua i māmā ai ngā mahi, i kai ai te iwi, i whai kiko ai rātau katoa.
I ētahi wā, kua mahi, kua tākaro hoki a Tūtira i te taha o ngā tamariki o ngā rangatira. Harawene katoa a Tūtira ki ōna hoa, i ngā wā e whakarere ai rātau i a ia, kia akona ki ngā mahi rangatira, kua noho ko ia anake i ngā māra kai e mahi ana.
Ka hori ngā tau, ka tipu a Tūtira hei tangata. Ko tētahi o ngā tino hoa o Tūtira, ko Kawariki, he tamāhine ia nā tētahi tohunga whai mana, arā, a Matakite. I akona a Kawariki ki ngā pūkenga o te rangatira mō tō rātau iwi, ka whakahau hoki a Matakite i a ia kia kaha tonu tana kawe i āna mahi.
I tētahi rā, ka puta te kōrero a Matakite, kua taumautia a Kawariki ki tētahi rangatira o tētahi iwi kē, he whakamau i te kotahitanga, he whakakaha i ngā tūhonotanga i waenga i ngā iwi.
Mai i tēra rā, korekore rawa a Kawariki e āhei ana ki te kōrero, te kite rānei i a Tūtira. Heoi, he mana wahine i roto i a Kawariki, māna tonu a ia e whakatau. Ka tukuna pukutia e ia ētahi karere ki a Tūtira, ā, kua tūtaki rāua i ngā pō, ki ngā pae maunga. Kua noho rāua ki te kōrero, kua tiraha, kua tiro atu ki te rangi, kua kōrerorero mō ō rāua moemoeā. Nā konei i pupū ake ai te aroha i waenganui i a rāua.
I te tīmatanga o ngā whakahaerenga mō te whakamoe, ka whakahē tonu a Kawariki, ko tāna kī, kore rawa a ia e moe i te tangata tauhou ki a ia. Ka aro ake a Matakite ki tāna tamāhine, ka whakataungia e ia me āta tirotiro a ia ki tāna tamāhine. I tētahi pō, ka puta atu a Kawariki i tōna whare, ka anga atu ki ngā hiwi, ka whai puku atu a Matakite.
Ka kitea e Matakite a Kawariki rāua ko Tūtira, ka tukuna atu tāna karakia. Ka tioro atu a Kawariki, ka taka a Tūtira ki te whenua, e wiriwiri ana ia i runga i te mamae, ka pōuri ake te tae o tōna kiri, ka huri tōna āhua hei ika, kātahi ia ka koemi atu ki ngā whakatipu. Ka uiui atu a Kawariki ki a Matakite, kia tangohia te karakia rā, kāore a Kawariki e arohia ake.
Rukeruke ana a Kawariki i a ia e rapu ana i a Tūtira, kāore i kitea e ia. Te otinga atu, ka noho a ia, ka whakamaheatia e ia ōna whakaaro, ka karanga atu ki a Tāne Mahuta kia āwhina. Ka tonohia atu e Tāne Mahuta tētahi whakakitenga ki a Kawariki, e ārahi ana i a ia i roto i te ngahere, ki te wāhi e takoto mai ana a Tūtira. Mura ana ngā kanohi e rua i te pōuri. Ka hurahurahia e Kawariki ngā whakatipu, ngā peka me ngā pakiaka, ka kitea te tinana o te mako. E whakamatemate mai ana te mako, kua memeha haere ngā kanohi, kua kore e neke ngā piha.
Ka kapoina atu e Kawariki a Tūtira mā tana hiku, ka tōia ki te tai moana. Ka karangatia e ia a Tāne Mahuta kia parahia mai he huarahi, ka mahi a Tāne i tāna mahi. Nō te aonga ake o te ata, kātahi anō a Kawariki ka tae ki te wāhi pāpaku o te wai. Kua pūhina kē ngā kanohi, he tiro māori noa tāna mahi, kua kore kē he kiko o tōna tinana.
Ka puritia a ia e Kawariki ki ōna ringa, e heke ana ōna roimata ki runga i te mako rā, ka waiata i tana oriori. Ka rongo a Hinemoana, te atua o te moana, i te mamae o te waiata o Kawariki. Ka tukuna e Hinemoana tōna ake oriori i runga i te kare o ngā wai, ā, tae noa ki a Kawariki, ka tau ngā mahi a te atua rā ki ōna roimata.
Ka ora mai anō a Tūtira, e koemi ana i te wai pāpaku. Ka tukuna a ia e Kawariki, ka anga tika atu ki ngā wāhi hōhonu o te moana. I mua i te ngarohanga o Tūtira, ka huri ake ki te kōrero atu ki a Kawariki, ā, kua āhua whangowhango nei tōna reo.
"I te wā o te marama hou, tatari mai i konei maku e haere ake." Ka huri a Tūtira, ngaro atu ana i roto i ngā ngaru, ki te tauawhitanga o Hinemoana.
Ka whakaritea e Matakite mō te wā o te raumati e moe tāne ai a Kawariki. E haere ake ana te tāne taumau o Kawariki me tōna iwi mā runga waka, e waha ana i ngā taonga me ngā kai, hei whakanui i te rā. Pukumahi tonu a Matakite me tōna iwi ki te whakareri i ngā āhuatanga katoa mō te hui.
I te aranga ake o te marama, e tatari mai ana a Kawariki i te takutai, e tiro whakawaho ana ki te moana. E pōhēhē ana a Kawariki ki te kite i te tira o te mako e toro mai ana, heoi anō, e puta ake ana a Tūtira i ngā toka. Kua huri anō a ia hei tangata.
Ka moea e Kawariki rāua ko Tūtira te pō. I te aonga ake i te ata, e whakahau ana a Tūtira kia tukuna a ia kia haere, me te whakahē anō a Kawariki i a ia. Ka ārahina atu e Tūtira a Kawariki ki te wāhi pāpaku o te wai, ka whakamārama atu ki a Kawariki i te wā e tangi ana a ia, ka whakakīngia e Hinemoana ōna roimata ki te tūmatarau. Nā te tūmatarau i āhei ai ia ki te huri mai i te mako ki te tangata ia marama, i te aranga ake o te marama hou, kotahi noa iho te tikanga hei hāpai māna, me hoki atu a ia ki te moana i ngā ata.
I te aonga ake o te rā i te ata, ka huri te kiri o Tūtira, pērā i tērā o te mako, he pūhinahina te tae. Ka otitia kia tūtaki anō a Tūtira rāua ko Kawariki, i mua i te hurihanga o Tūtira hei mako, ka piu ia tana hiku, ka kauhoe atu i te wai pāpaku. Kātahi a ia ka kauhoe atu ki ngā wāhi hōhonu o te moana, e huna ai te hunga ika i a ia.
I te aranga ake o te marama hou o ia marama, kua tūtaki a Kawariki rāua ko Tūtira ki te whakakaha i te haumi o te aroha i waenga i a rāua. Heoi, nā te tata o te wā ki te moe tahitanga, ka mate a Kawariki ki te kōrero atu ki a Tūtira. Kāore e taea e Tūtira te aha. I runga i tōna kaha pōuri, ka huri ake a ia ki te ao o te moana, me tana mōhio e kore a ia e kite anō i a Kawariki.
Nō te taenga atu ki te rā e moe tāne ai a Kawariki, ka haria a ia me tōna iwi ki te takutai, ki te pōhiri i ngā manuhiri. Aio ana te moana, he rā pai mō te whakatere waka. Nō te kitenga atu i te iwi e tere mai ana i te paerangi, ka tū ake te tohunga a Matakite, ka karakia a ia, kia toro tika mai ai te waka ki te takutai.
Heoi anō, i te pukuriri kē a Hinemoana ki a Matakite, ka mahara ake a ia i te wā i whakamahia e Matakite te tūmatarau moana kia hurihia ai a Tūtira hei mako, ā, kāore ia i whakaae ake. Ka whakahēngia e Hinemoana te tono a Matakite, kia pai te tere o ngā waka, ka tukuna e ia tētahi ngaru nui mai i te moana. Ka huripokia te waka e te ngaru rā, ka pupuri te iwi rā i te waka i huripokia rā.
Ka kitea tēnei āhuatanga e Tūtira, i a ia e tū hēteri ana i te takutai, ka tere atu ki a rātau ki te āwhina. Ka tōia e ia te waka i huripokia rā, mā tana urutira, ka tōia ki uta, ka kawea te iwi rā ki te takutai. Mīharo ana te iwi o Kawariki, i te aronga ake he mako kē tērā e āwhina ana i ā rātau manuhiri. Kāore a Matakite i paku aha, ka noho wahangū i runga i te take kāore tōna mauri tūmatarau i whai mana, whakamā katoa ana a ia.
Ka oma atu a Kawariki ki te wai, ka awhiawhitia e ia te mako rā, kātahi ka mīharo tōna iwi.
Ka huri ake tōna iwi ki a ia, ka whakamāramatia e Kawariki, ngā kōrero e pā ana ki a Tūtira, arā, nā tōna matua i huri i a ia hei mako, me tōna kaha aroha katoa mōna.
Ka noho ngā iwi rā ki te mātakitaki, ka piu anō tōna hiku, ki te hoki atu ki te moana, ka hiki te ringa o Matakite, ka anga atu ki a ia kia noho mai.
Ka aro tuatahi ake a Matakite ki tōna tipuna ki a Hinemoana, ka whakamihi atu ki a ia mō ōna mōhiotanga, whakaakotanga hoki. Nā te āhua o tōna hao ia i warea ai, koia tana kore e aro ki ngā hiahia o tāna tamāhine, me tāna mana kōwhiri, ina hoki he uri rangatira ia. Ka huria anō e Matakite tōna tūmatarau, ka noho tangata anō a Tūtira.
E takoto ana a Tūtira i te wai pāpaku, kua tāngia tōna tinana parauri ki te moko whero o te mako, e tohu ana i tōna rangatiratanga o te moana, he taonga nō Hinemoana.
I muri i tērā, nā te kitenga o ngā iwi rā i te hononga i waenga i a Tūtira rāua ko Kawariki, i mōhio aua iwi i te whakaae ngā atua kia whakamoea te tokorua nei. Ka huria ngā mahi mō te whakamoe, arā, ka whakamoea kētia ko Tūtira rāua ko Kawariki, he maha ngā rā i whakanuia ai te tūhonotanga nui nei.
I te takanga o ngā tau, ka noho rangatira a Kawariki rāua ko Tūtira, ka aro katoa te iwi ki a rāua, ā, i whai hononga hoki rāua ki ngā atua, arā, ki a Tāne Mahuta rāua ko Hinemoana.
He tokomaha ā rāua tamariki, ā, i whānau mai me te moko whero o te mako. Tae noa ki tēnei rā tonu, e kitea tonutia ana ngā uri o Kawariki rāua ko Tūtira, e mau ana i te moko whero o te mako, e tohu ana i ahu mai rātau i ngā tīpuna i a Kawariki rāua ko Tūtira.
Koinei te pūrākau mō Kawariki me te tangata mako.