Kura: Nawton School
Kaiako: Lisa Hopa
Taumata: Tau 0–1
Te reo ā-Waha, Tau 0–1
He akoranga reo ā-waha e whakawai ana i ngā kupu ‘mua’ me te ‘muri’ mā te pānui pukapuka me te mahi whakaari.
Hei matapakinga
Hei matapakinga
1. He aha ētahi rauemi i roto i tō akomanga e taea ai e koe te whakamahi i ngā akoranga maha?
2. Me pēhea te whakahaere i ō akoranga reo ā-waha kia kore e tino uaua rawa ki ētahi, kia
kore hoki e tino māmā rawa ki ētahi anō?
3. He pēhea tō tūhonohono i te hōtaka pānui, te hōtaka tuhituhi me te hōtaka reo ā-waha kia
rangona ai te hōhonutanga o tēnei mea te reo matatini?
Ngā tuhituhinga
[Uakaka - waiata]
[Kaiako]
He tino rerekē te taumata reo i te wā ka kuhu mai ki waenganui i a mātou. Ko ētahi o ngā tamariki ka ahu mai i te kōhanga reo, ko ētahi i ahu mai …. kāre he paku reo. Nō reira, he tino uaua mā te kaiako mehemea he tino rerekē te taumata o ngā tamariki.
[Kaiako ki ngā tamariki]
Mōrena tamariki mā.
Mōrena Whaea Lisa.
He pukapuka tāku hei pānuitanga mā tātou i tēnei ata. Nō reira, ko te ingoa o tēnei pukapuka ko te tapanga rānei, ko Te Taniwha me te Poraka.
[Kaiako I/V]
Ko te tino whāinga i tēnei ata, kia ako pūmau ngā tamariki i te tikanga o ngā kupu e rua, ‘mua’ me te ‘muri’. Ko te whāinga tuarua kia … tū ngā tamariki ki te whakaatu, ki te kite ā-kanohi nei, ki te mahi ā-tinana nei, kia kite pai te tikanga o ērā kupu, i runga i taku whakaaro mehemea ka mahi rātou ā-kanohi nei, ā-tinana nei, ā-waha nei, kia tino ū ki ērā momo kupu.
[Kaiako ki ngā tamariki]
Kia tūpato Poraka kei muri te taniwha i te harakeke. E peke, kia tere!
Kia tūpato Poraka, kei muri te taniwha i te raupō. E peke, kia tere!
[Kaiako]
Ko te nuinga o te wā, ko ngā hapa ka puta mai, ia rā, ia rā. Pērā i ‘tāku tērā’, ‘taku wā’ i te wā ka tākaro rātou i ngā kēmu. Kia ū tātou ngā kaiako ki te whakahua tika i ērā rerenga kōrero.
[Kaiako me ngā tamariki]
Kia tūpato Poraka kei muri te taniwha i a koe! E peke, kia tere! Uaka! Uaka!
Kia tūpato Taniwha kei muri te taniwha i a koe! Kia tere te kauhoe atu!
Ka pai.
Anei tō tātou mahi ināianei, nē. Kei te ako tātou i ngā kupu ‘mua’ me te ‘muri’. Kia tūpato Poraka, kei mua te taniwha i a Whaea Lisa. I tēnei wāhi kei te whakauru atu i te kupu ‘mua’ ‘muri’ rānei. I tēnei wāhi kei te whakauru atu i te ingoa o te tamaiti nē. Ka pai.
[Kaiako]
Pai ki ahau te mahi whakaari, nā te mea ka kite ngā tamariki, ā-kanohi nei, ā-tinana nei, me te parakatihi ā-waha nei i ngā momo rerenga ka akongia e rātou. Ētahi wā ka hanga au ētahi rauemi hei raweke mā ngā tamariki – ngā kēmu pērā i te Ikaika, “He ‘t’ māu?”, ērā momo kēmu, ērā momo rauemi. Kia taea ai e ngā tamariki te whakaharatau ia rā, ia rā.
[Kaiako me ngā tamariki]
Nō reira, pēhea koe Charlie? E tū Charlie. Kei te pai? Kua rite te taniwha? Kia tūpato Poraka kei muri te taniwha i a Uenuku.
Kia tūpato Poraka kei mua... muri te taniwha i a Uenuku.
Ka pai me kōrero tātou katoa? Toru, whā, kia tūpato Poraka kei muri te taniwha i a Uenuku.
[Kaiako]
I te ata nei i te āhua whakamā tonu ētahi o ngā tamariki. Nō reira, te āhua nei me whakaharatau, me whakarite wā anō hei whakarite mahi pērā – kia piki te wairua kei roto i a rātou.
Ka pai. Tātou katoa ināianei?
Āe.
[Tamariki] Kia tūpato Poraka kei muri te taniwha i a Amiria.
[Kaiako]
Ahakoa he uaua mā te kaiako, mehemea ka ū tonu ki te kaupapa, kia kaha ki te kōrero Māori ki a rātou, ka taea e rātou te… te mau i tō tātou reo. Āe.