Te Kete Ipurangi Navigation:

Te Kete Ipurangi
Communities
Schools

Te Kete Ipurangi user options:


Kāinga whakaterenga

Tirohia mā te reo: Māori | Ingarihi

Ngā hononga whai pānga

Ko ngā tikanga whakatiki manatārua te take ka kitea mai tēnei pukapuka takahuri i roto o Aotearoa anake. Mō ētahi atu kōrero whakapā mai ki [email protected]

Tikanga ā-Iwi

Kei konei ngā whakamārama mō ngā rauemi tuihono, putanga ā-tā hoki hei tautoko i ngā kaiako. Ko ētahi o ngā rauemi e hāngai ana ki te tauaki marautanga ō mua, arā, ko Tikanga ā-Iwi i Roto i te Marautanga o Aotearoa. Ka honoa ngā taitara o ngā rauemi tuihono ki ngā paetukutuku whai pānga.

Hei tono i ngā rauemi ā-tā pērā me ngā pukapuka, ngā kōpae whakarongo, me ngā kōpae ataata, haere ki te paetukutuku Down the Back of the Chair.

Ngā rauemi tuihono

Hītori Māori - Ngā mahi whakaari a te Māori

He hītori Māori he hokinga mahara. Kua whakaarahia tēnei pae tukutuku hei whakawātea ki a koe i ngā rauemi e hāpai ake ai tō whakaako i Te Takanga o te Wā, He Aratohu mā ngā Pouako. Mātakitakina ētahi ataata e kōrero ana mō ngā āhuatanga e pai ai te ako i te hītori Māori i ngā kura.

Hītori Māori - Ngā kōrero o nehe: Māori history in the school curriculum (English medium site) 
These materials have been developed to assist teachers to implement Te Takanga o te Wā Māori History in Aotearoa New Zealand: Teaching Guidelines for Years 1-8. 

Ākona te Tau: Hine Raumati

Ko te kaupapa whānui o ēnei kōwae ako e whā ko Hine Raumati. E aro ana tēnā kōwae me tēnā kōwae ki tētahi o ngā taumata (1 ki te 4) o Te Marautanga o Aotearoa. Kua tuhia ngā kōwae ako ki tō te Māori titiro, he ako ā-kaupapa te āhuatanga, ka whakawhiti hoki i te maha o ngā wāhanga ako. Heoi anō, ahakoa e whakawhiti ana ngā ngohe nei i ngā wāhanga ako, kua kōwhiria kia ākina te reo ā-waha i roto i te akomanga – e rua, e rua ko te reo ōpaki me te reo ōkawa. 

Kia Mau

Koinei te whakaputanga tuihono reo Māori o te kohinga rauemi Kia Mau e whai pānga ana ki ngā waiata me ngā haka o Te Hokowhitu-a-Tū.

Te Rauparaha

He kōrero tēnei mō Te Rauparaha, tētahi o ngā rangatira o tērā rau tau. Nāna i ārahi tōna iwi a Ngāti Toa mai i tō rātou whenua tupu i Kāwhia ki te rohe o Kāpiti i ngā tau 1821-1823. He maha ngā wāhanga o tēnei rauemi, he whakapapa, he waiata, he whakaahua, he kōrero hoki e pā ana ki tēnei rangatira rongonui.

He Tauaromahi Tikanga ā-Iwi

Koinei te whārangi kāinga mō ngā tauaromahi tikanga ā-iwi. Ko te tauaromahi tikanga ā-iwi, he tauira tūturu o te mahi ā te ākonga e whakamārama ana i te ako, te whakatutukitanga me te kounga ki ngā taumata 1 ki te 5 e hāngai atu ana ki Tikanga ā-Iwi i roto i te Marautanga o Aotearoa. Kei roto i ngā rauemi mō tikanga ā-iwi he pitopito kōrero mā ngā kaiako, ngā tāhū, tētahi māherehere e whakahāngai atu ana ki ngā tauaromahi me ngā whenu.

Karawhiua

He kaupapa Tikanga ā-Iwi tēnei e hāngai ana ki ngā ākonga i ngā Taumata 5 me te 6 o Te Marautanga o Aotearoa.

E waru ngā arotahi o tēnei kaupapa; ko Te Whakapūmau i ngā Tikanga Tuku Iho (Ngā Waka o Aotearoa) me Te Whakatairanga i te Hākinakina Iwi Taketake (Waka Ama); ko Te Whakapūmau Tuakiri (Te Hītori o te Reo Māori) me Te Huringa o te Whakaaro i roto i te Wā (Ngā Manu Kōrero); ko Ngā Mahi a Te Rēhia (Te Whare Tapere) me Ngā Panonitanga i te Huringa o te Wā (ko te Kapa Haka); ko Te Whakanui Tūāhua Tāpua (Matariki) me Te Whakatairanga i te Tuakiri ā-Motu (Te Rā Motuhake o Matariki).

Ngā rauemi ā-tā

Mātaki mai ana te Ao: te Tawhio Pihirei o 1981

Mātaki mai ana te Ao: te Tawhio Pihirei o 1981

Kua whakawhanakehia e Huia NZ Ltd tētahi rauemi matarau mō ngā ākonga o te wharekura. Mā te rauemi nei e hāpai ake i ngā kaiako ki te whakawhanake i ngā pūkenga rangahau, me ngā pūkenga reo, e kounga ake ai ngā mahi i te akomanga. E hāngai ana te rauemi nei ki te ‘Springbok Tour’ o te tau 1981. He rauemi tēnei i whakawhanakehia e Huia NZ Ltd kia hāngai ki ngā wāhanga ako o Tikanga-ā-Iwi me Te Reo Māori, taumata 6-8 o Te Marautanga o Aotearoa, arā, ngā tau 11-13 i roto i ngā kura Māori taumata 1, taumata 2 hoki.
Hei tono i tēnei rauemi haere ki te paetukutuku Down the Back of the Chair

Takaparawhau

Takaparawhau

Ko te kaupapa o tēnei pukapuka ko te takiwā o Takaparawhau (Bastion Point) me ngā tāhuhu kōrero e pā ana ki te whanaungatanga kei waenga i te tangata whenua o reira ki te whenua, te moana, me te taiao. E hono ana tēnei raupapa, mā ngā ākonga tau 7–8, ki te whenu Te Wahi me te Taiao i raro i te wāhanga ako Tikanga ā-Iwi. Mō ētahi atu kōrero e pā ana ki tēnei rauemi haere ki te paetukutuku He Kohinga Rauemi ā-Ipurangi.

Te Tautoko 67

Te Tautoko 67

Ka whai atu a Te Tautoko i te huinga pukapuka a He Kohikohinga, ā, ka hāngai ki ngā ākonga i ngā tau 7–8. Ko te arotahinga o tēnei putanga ko te iwi Moriori. Ko te kaupapa matua ia, he whakatika i ngā pōhēhētanga e rērere ana mō te iwi nei. Mō ētahi atu kōrero e pā ana ki tēnei rauemi tirohia te paetukutuku He Kohinga Rauemi ā-Ipurangi. Kei te wātea tuihono ngā aratohu mā te pouako mai i te paetukutuku Mā te Pouako

He Kohikohinga 54

He Kohikohinga 54

Ko te huinga pukapuka He Kohikohinga he kohinga kōrero nō neherā, nō ēnei rangi tonu e hāngai ana ki te ākonga tau 4-6. Ko te arotahinga o tēnei putanga ko Ngā Moriori. Mō ētahi atu kōrero e pā ana ki tēnei rauemi tirohia te paetukutuku He Kohinga Rauemi ā-Ipurangi. Kei te wātea tuihono ngā aratohu mā te pouako mai i te paetukutuku Mā te Pouako.

Whakawhitiwhitinga rauemi kaiako

Mā konei e taea ai e koe te takoha rauemi mō tikanga ā-iwi pērā me ngā mahere ako, ngā kowae ako, ngā ngohe, me ngā aromatawai kua waihangaia e koe, te whakamahi hoki i ngā rauemi a kaiako kē mā te akomanga. 

Hoki ake ki runga



Footer: